Zelfgemaakte speculaas: de speculaasplank

Hoewel de temperaturen me nu niet echt aanstaan, geniet ik wel van alle warme smaken en gerechten die we nu weer kunnen eten. Speculaas is ook zoiets. Natuurlijk kun je het hele jaar door speculaas kopen, maar nu past het beter, op de een of andere manier.

In een tweedehands winkel heb ik eens een speculaasplank opgedoken en op Koninginnedag dit jaar vond ik er nog 1 met iets grotere vormen. Als je dan ook nog een mix voor speculaas hebt, dan is de keuze snel gemaakt. De mix die ik gebruikte, komt van een molen. Lekker! Sommige mixen zijn gewoon makkelijker om te kopen: vorig jaar heb ik speculaas gemaakt zonder mix, maar die was lang niet zo lekker als dit jaar...

Speculaasjes warm uit de oven

Omdat ik het zelf altijd vervelend vind om een recept te lezen en te ontdekken dat je een pakje nodig hebt, geef ik dit keer geen recept, maar wel uitleg over speculaas en de speculaasplank!

Eerst heb ik eens gekeken naar de herkomst van het woord 'speculaas'. Daar zijn verschillende verklaringen voor te vinden, overigens allen met onvoldoende zekerheid. Mogelijk is speculaas een samentrekking van de woorden 'spek' (suikergoed) en 'klaas' (Sinterklaas). Speculaas zou dan betekenen: sinterklaaskoek. Een andere verklaring is dat speculaas afstamt van het woord 'speculatie' (net zoals we nu zowel relatie als relaas kennen). Hierdoor worden nog twee opties mogelijk.
Het woord 'speculatie' wordt door de dames Wollf en Deken veelvuldig gebruikt in de door hen geschreven boeken, zoals in 'Brieven van Abraham Blankaart' (1790). Hierin zegt Blankaart bijvoorbeeld: "Ik heb er m'n spikkelatie aan." en bedoelt daarmee: ik heb er zin in. Speculatie betekende in die tijd zoiets als 'zin, welbehagen' maar ook 'verdenking, vermoeden'. Over de koppeling tussen de koek en de naam is dan nog wel wat verwarring: betekent het dan 'koekje dat iedereen lust' of is het een koekje voor de fijnproevers, de rijke mensen?
Tot slot is er nog de verbinding met het Latijnse woord 'speculari', dat 'van bovenaf gadeslaan' betekent. Speculum werd gebruikt om bedrukte stof aan te duiden. De naam 'speculaas' voor het koekje hangt dan samen met de speculaasplank: het koekje is een afdruk van deze plank.

Ik vind het toch wel boeiend, deze informatie. We gebruiken woorden elke dag, maar staan eigenlijk niet stil bij de herkomst. Wat betreft de herkomst van speculaas vind ik de laatste mogelijkheid het meest realistisch. Die was mij trouwens ook niet helemaal onbekend ;)

Speculaasplanken kun je in allerlei soorten krijgen. Grote vormen (poppen) of planken met meerdere kleine vormen. Ik heb zelf 2 planken met kleine vormen. Beiden bevatten traditionele vormen zoals het molentje, maar er staan ook wat bijzondere vormen op. Volgens mijn nichtje is er bijvoorbeeld ook een prullenbak bij, ik houd het maar op een mandje... (eerste plaatje, midden-boven). En wat te denken van een eekhoorn (eerste plaatje, midden-onder)? En er is ook nog een vormpje met een poppetje en een boom ofzo (eerste plaatje, linksonder). Maar, deze vind ik wel heel leuk: een echt skutsje.

Speculaas skutsje

Als je een nieuwe plank koopt, is het belangrijk om de plank eerst in te vetten met wat olie. De olie trekt in de plank en plakt daardoor minder. Ik vind het zelf wel handig om toch ook bloem te gebruiken, anders krijg ik de koekjes bijna niet uit de vorm! Ik gebruik rijstbloem (geen kleefrijstmeel) en dat werkt erg fijn. Niet teveel gebruiken, anders krijg je witte koekjes ;) Door de koekjes op de bakplaat nog met wat ei te besmeren, werk je het restje bloem weg en krijg je mooie, goudbruine koekjes.

Als je de plank hebt bestoven met bloem, druk je voorzichtig wat deeg in de vormpjes. Het geeft niet als het deeg 'over' het vormpje heen gaat (zie onderstaand plaatje).

Speculaasplank gevuld, bovenaan nog een niet uitgesneden vormpje

Als je alle vormpjes hebt gevuld, ga je met een mes horizontaal over de plank, zodat je het overtollige deeg wegsnijdt. Tik nu met de plank op het aanrecht om de speculaasjes los te maken. Help eventueel door met een mesje voorzichtig een hoekje van het koekje te pakken en dat los te trekken. Als je genoeg bloem hebt gebruikt, moet dit heel gemakkelijk gaan.
Is het een hopeloze zaak, trek dan gewoon alle deeg eruit, bestuif de plank met bloem en begin opnieuw. Op een gegeven moment weet je hoeveel bloem je moet gebruiken en gaat het best vlot.

Bak de koekjes volgens de aanwijzingen in het recept. Na het bakken zijn ze nog een beetje zacht, laat ze daarom op een rooster afkoelen en hard worden. Ik gebruikte een kaasschaaf om de koekjes van de bakplaat naar het rooster te verplaatsen.

Tips:

• De informatie over de etymologie van Speculaas vond ik hier.
• Wil je iets lezen van Betje Wolff en Aagje Deken? De boeken staan tegenwoordig online! Kijk bijvoorbeeld eens hier.
• Speculaasplanken kun je tegenwoordig op veel plekken krijgen, met name online. Ook bij de molen heb ik eens een (grote) speculaasplank gezien.

Lentefeestje in huis

Heerlijk, de lente! Nog maar een maandje, dan is het al weer lente. We genieten van de langere dagen en zelfs de warmte van de zon is al voelbaar.
Een paar dagen geleden was ik verrast te zien dat de wilgenkatjes al groeien! Ik heb een takje meegenomen. Dat staat leuk bij de tulpen. In de vaas staan ook twee mini-narcisjes, die fanatiek door onze kippen uit de grond zijn getrokken. Oeps...

Lente: tulpen en wilgenkatjes

We hadden nog bloembolletjes in huis, daar moest nodig wat mee gedaan worden. Het was te veel om alles nog gauw de grond in te doen...maar op pinterest had ik zulke leuke ideeën opgedaan, dat ik dat helemaal niet meer erg vond!
Ik zag namelijk allemaal plaatjes voorbij komen van glazen schalen met steentjes erin, daarop de bollen met prachtige bloemen. Die steentjes had ik niet, maar wel heel veel schelpen. Ik kan bijna niet over het strand lopen zonder schelpen te rapen, zeker niet toen we in Vietnam waren.

Schelpen uit Vietnam, Spanje en Frankrijk

Tijd om er wat mee te doen!
Ik nam een grote schaal en plaatste de grote schelpen onderin.

De grote schelpen...

Daarna legde ik verschillende soorten bolletjes (krokus, narcis, tulp) op de schelpen. Dan de kleinere schelpen voorzichtig op en om de bolletjes leggen...wat water erbij schenken... klaar!

Schaal gevuld met schelpen, bolletjes en water

De bolletjes mogen niet (te veel) in het water staan, anders verrotten ze. Na een paar dagen zag ik al kleine worteltjes uit de bolletjes komen. Na tien dagen was het bewijs geleverd: de groene puntjes schoten omhoog!

10 dagen later

Het is een eenvoudig idee, je kunt er alle kanten mee op:

• kleine, hoge vaasjes vullen met steentjes/schelpen
• 1 soort bloembollen gebruiken
• het water kleuren met wat voedingsmiddelenkleurstof (kans dat je bloemen dan ook een kleurtje krijgen)
• etc.

Haal jij de lente ook in huis?

Vrijdag-visdag: zelfgemaakte kibbeling

Als ik op de markt loop, probeer ik de gebakken vis-kraam altijd een beetje te ontlopen: het ruikt altijd zo lekker maar ik vind het te duur :P Klein bakje kibbeling voor 5 euro... echt niet!

Gelukkig kun je kibbeling ook zelf maken en is dat echt niet zo moeilijk.

Zelfgemaakte kibbeling

Wat heb je nodig voor een ruime portie voor 2 personen:

• 200 gram kabeljauw of andere stevige witvis
• 100 gram bloem
• 50 gram maizena
• 150 ml bruisend water (spa rood)
• klein beetje zout (eventueel)
• olie om in te frituren

Wat moet je doen:

Dep de vis droog en snijd in kleine blokjes.

Meng de bloem met de maizena en roer het water er doorheen. Meng tot je een dik beslag krijgt, klontjes zijn niet erg.

Verhit voldoende olie in een (wok)pan om de vis te kunnen frituren. Ze hoeven niet helemaal onder de olie te staan, ongeveer 2cm olie in de pan is genoeg (afhankelijk van de grootte van je blokjes natuurlijk!).

Schep de helft van de blokjes vis in het deeg en schep de blokjes wat om, zodat ze bedekt raken met het beslag.

Controleer de warmte van de olie door er een klein beetje beslag in te scheppen: dat moet gelijk dichtschroeien. Schep dan de blokjes vis in de olie, niet te veel tegelijk om de olie niet te veel te laten afkoelen. Keer de visblokjes 1 keer om ze aan beide zijden mooi bruin te maken.

Haal ze uit de olie, laat uitlekken op keukenpapier en ga door met de volgende portie visblokjes.

Wij aten de kibbeling met gekookte aardappelen en gestoofde Chinese kool. Lekker!

Tips:

• De kibbeling wordt helemaal lekker als je er tartaarsaus bij eet.
• De kibbeling is ook lekker als snack!

Experimenteren in de keuken: verven

Naast dat ik van koken houd, vind ik het ook leuk om creatief bezig te zijn. In de vakantie kreeg ik ruwe alpacawol binnen, om mijn creativiteit op los te laten.Ik vind alpacawol echt fijne wol: heel licht en sterk isolerend. Bovendien kan ik er heel dun mee spinnen, dunner dan met schapenwol.
Vorig jaar heb ik een muts voor mijzelf gebreid, dit jaar wordt het één voor Nhan. Hij koos voor een zwarte muts, en ik ben nu bezig om de zwarte wol te spinnen. Een eerste streng is klaar en gewassen. Nog niet zo veel, maar toch, een begin!

Ik heb ook witte wol gekocht om die te gaan verven. Ik heb zoveel leuke verhalen gehoord en plaatjes gezien, dat ik nu ook echt zelf wat wil gaan doen. Op internet zag ik dat je de wol ook kunt verven met voedingsmiddelenkleurstof, dat leek me wel wat. Ik had ook nog eierverf, maar dan moest ik weer uitzoeken hoeveel wol je kunt verven met 1 tablet... daar had ik niet zoveel trek in ;)

kleurstoffen, water en wol

Ik woog 100 gram witte wol af en spoelde die een paar keer om. Daarna liet ik hem met een scheutje natuurazijn ongeveer 2 uur weken. Daarna spoelde ik hem weer af en legde hem in een grote, magnetronbestendige, schaal.

Vervolgens mat ik 200 ml water en 60 ml azijn af en deed ik dat in de maatbeker. Daarna deed ik 80 ml azijn-water in een kannetje (plastic dingetje op de foto linksvoor) en voegde 1 tl kleurstof toe. Even roeren en dan in een fles met spuitdop gieten. Vervolgens goot ik de verf op de wol.

Verf gieten

Het is niet per sé nodig om een spuitfles te hebben, maar ik dacht: misschien maak ik wel stippen, dan is zo'n fles wel handig. Uiteindelijk heb ik toch maar gewoon drie banen gemaakt.
Ik gebruikte drie kleuren: geel, rood en blauw. Ik ging er vanuit dat als ik rood in het midden deed, dit een soort neutralisator was, doordat rood+blauw= paars wordt, en geel+rood=oranje. Dit zijn nog steeds 'gewone' kleuren, geen vies bruin ofzo.

wol afgedekt met vershoudfolie

Nadat ik de kleuren had toegevoegd, vond ik dat de wol nog een beetje droog aanvoelde. Daarom deed ik er nog wat water bij. Daarna dekte ik het af met vershoudfolie en prikte er wat gaatjes in. Niet vergeten, anders kan de folie smelten!
Daarna begon een experiment: hoe lang moet de wol in de magnetron zodat de kleurstof volledig is opgenomen en de wol niet vervilt?
Ik deed de wol telkens 3 à 4 minuten op vol vermogen in de magnetron en liet het tussendoor telkens wat afkoelen. Ook drukte ik de wol weer goed in het vocht.
Na ongeveer een kwartier in de magnetron vond ik het wel best: de kleuren leken helder, er was nog wel wat blauwe kleurstof in het water maar het geel en rood waren veelal verdwenen.

Na de laatste keer in de magnetron

Op het bovenstaande plaatje kun je zien hoe de wol er toen uit zag. Heldere kleuren hè?
Daarna begon het uitspoelen van de wol. Het duurde best lang voordat er geen kleurstof meer uit kwam!

Na het uitspoelen

Toen heb ik de wol te drogen gelegd. Je kunt al goed zien dat er veel overloop tussen de kleuren is geweest. Ik had niet verwacht dat de kleuren zo mooi zouden zijn!

Wol te drogen

Een experiment dat voor herhaling vatbaar is. Dan met andere kleuren, of misschien met eierverf. Heb er nu al zin in!

Boekweit-noodles (Soba) zelf maken

In de toko kun je allerlei soorten noodles krijgen: dikke, dunne, lange, korte, eiernoodles, rijstnoodles... De keuze is eindeloos. In Vietnam heb ik mijn ogen ook uitgekeken op de markt: hele schalen vol met verse noodles, allemaal verschillende kleuren. Jammer dat wij dat hier niet kennen!

Noodles kun je over het algemeen ook prima zelf maken. Het is net als pasta maken: zelfgemaakte smaakt lekkerder, maar gedroogde pasta uit een zakje is gemakkelijker.
Vandaag had ik wat meer tijd, en heb ik zelf noodles gemaakt. Geen gewone noodles, maar noodles van boekweit, die in Japan ook wel Soba genoemd worden.

Om te achterhalen wat boekweit nou is, ben ik maar even op wikipedia gaan kijken. Zo kwam ik er achter dat boekweit geen meel is (dus glutenvrij) maar behoort tot de duizendknoopachtigen, een familie waartoe ook de rabarber behoort. Vooral in Polen en Frankrijk wordt boekweit nog geteeld.

Deze noodles hebben een nootachtige smaak, een goede basis voor een (vegetarische) maaltijd. Ik maakte de noodles van half boekweitmeel en half gewone bloem, maar je kunt ze ook op basis van alleen boekweitmeel maken. Dan zijn ze helemaal glutenvrij.
Om de noodles te kneden, gebruikte ik mijn pastamachine, maar je kunt het deeg ook goed kneden met je handen. Het is wel belangrijk dat je dit zorgvuldig doet, anders vallen de noodles bij het koken uit elkaar!

Soba noodles

Wat heb je nodig voor 2 ruime porties:

• 100 gram bloem
• 100 gram boekweitmeel
• 100 ml water
• aardappelzetmeel

Wat moet je doen:
Meng de bloem en het boekweitmeel met elkaar. Maak een kuiltje in het midden en voeg de helft van het water toe. Meng goed. Voeg steeds een beetje meer water toe, totdat je een bal kunt vormen die zacht aanvoelt. Kneed nogmaals goed door.

Geen pastamachine:
Kneed het deeg ongeveer 15 minuten door te vouwen en uit te trekken. Echt heel belangrijk, dus zet door!
Bestrooi het aanrecht en een deegroller met aardappelzetmeel. Rol het deeg daarop uit tot een rechthoekige lap. Snijd dunne reepjes (de noodles) en hang de reepjes even te drogen. Schud het overtollige meel eraf.

Met pastamachine:
Verdeel het deeg in vier stukken. Kneed ieder stuk nog even kort door en bepoeder ze met aardappelzetmeel. Haal ze daarna door de pastamchine, van de hoogste naar de laagste stand. Ik ging van stand 9 tot 2, de 1 vond ik voor deze noodles te dun. Haal het deeg minstens drie keer door de machine in elke stand. Strooi indien nodig nog wat aardappelzetmeel op het deeg.
Snijd dan noodles met de tagliatelle-opzet van de machine. Hang de noodles even te drogen en schud het overtollige aardappelzetmeel af.

Noodles koken:
Breng een ruime pan met water aan de kook. Als het water kookt, doe je de noodles er in porties in. Kook ongeveer 2-3 minuten, afhankelijk van de dikte van je noodles.
Koel de noodles in een bak koud water, om te voorkomen dat ze gaan plakken. Serveer als soep (zie plaatje) of als bijgerecht bij groenten of vis.

Sobanoodle misosoep met wortels, broccoli, shii-take, gebakken tofu  en in thee gemarineerd ei

Homemade gecondenseerde melk

De laatste tijd kom ik steeds vaker recepten tegen waarin gecondenseerde melk wordt gebruikt. Vaak maar een kleine hoeveelheid, waardoor ik het zonde vind om daarvoor een heel blik open te maken. Gelukkig is dit nu geen probleem meer, want ik heb een recept gevonden om gecondenseerde melk zelf te maken! Jeej!

Gecondenseerde melk

Het is echt simpel en heel lekker! Bovendien ook een stuk goedkoper dan die blikken uit de supermarkt...

Wat heb je nodig voor ongeveer 150 ml (of iets meer) gecondenseerde melk:

• 1 1/2 cup volle melk
• 2/3 cup suiker
• 3 el boter
• 1 tl vanille-essence

Wat moet je doen:
Meng de melk en suiker in een pan met een dikke bodem. Ik zette die ook nog op een warmhoudplaatje.
Verhit de melk en suiker op halfhoog vuur totdat er stoom van de melk komt, roer af en toe. Zet het vuur dan iets lager en roer totdat de suiker is opgelost. Zorg dat de melk wel blijft 'stomen'. Als de suiker helemaal is opgelost, zet je het vuur nog lager, maar let er wel op dat de melk net aan de kook blijft.
Roer af en toe en laat de melk inkoken tot de gewenste dikte. Haal de pan van het vuur, roer er de boter en vanille doorheen, et voilà: gecondenseerde melk!

Tips:

• Toen de melk eenmaal aan de kook was (duurde erg lang!), duurde het non ongeveer een uur voordat de melk dik genoeg was. Ik roerde ongeveer om de 10 minuten.
• minder zoet? Gebruik dan minder suiker. 
• Je kunt er ook allerlei extra smaakjes aan geven. Wat dacht je van anijs? Eerst even wat anijs laten trekken in de warme melk, zeven, en dan de suiker toevoegen. Verder volg je het recept. Proef of de smaak sterk genoeg is, voeg eventueel nog een klein beetje vanille toe.
• Gecondenseerde melk smaakt ook heerlijk in de koffie of de thee (chai)!

Vietnam: eten en cultuur

Misschien is het je opgevallen dat als er Aziatische gerechten op mijn blog staan, dit vaak Vietnamese dingen zijn. Dat komt doordat Nhan, het andere deel van Kookstel, Vietnamees is. Daardoor ben ik in contact gekomen met een totaal nieuwe cultuur. Heel bijzonder om dat mee te maken, je gaat nadenken over je eigen cultuur. Een paar jaar later hebben we een mix ontwikkeld van beide culturen!

Afgelopen winter, alweer bijna een jaar geleden, zijn we voor het eerst samen naar Vietnam geweest. We hebben daar van alles meegemaakt, dat je kunt lezen op het blog dat we toen bij hielden. We hebben echt genoten, het hele land doorgereisd (van zuid naar noord en weer terug) met de trein, bus, auto en zelfs op een brommer...
Uiteraard hebben we ook allerlei gerechten geproefd en daarin verschillen ontdekt tussen noord en zuid. In het noorden waren van oudsher minder groenten, dat zie je nu nog steeds in bijvoorbeeld de soep: in het zuiden krijg je daar taugé bij, in het noorden niets. Ook wordt er in Noord-Vietnam zwarte peper gebruikt en in Zuid-Vietnam rode peper.

Sinds we weer thuis zijn, heb ik mijn Vietnamese kookvaardigheden geprobeerd wat op te schroeven. Vooral met de koekjes enzo lukt dat aardig. Mijn schoonmoeder was bijvoorbeeld verbaasd dat mijn bánh bò zo goed gelukt was! Via het eten kunnen we weer even doen alsof we in Vietnam zijn :)

Gelukkig hebben we ook allerlei souvenirs mee genomen, zoals bijvoorbeeld deze schelpen.

Aantal schelpen, omgeving midden-zuid Vietnam

Ook hebben we een aantal lantaarns gekocht:

Winkel met handgemaakte lantaarns, Hoi An

Die jas die ik aan heb, heb ik ook in Vietnam gekocht. In Nederland heb ik er ook nog erg plezier van gehad! De knopen die er aan zitten zijn heel mooi:

Knoop aan de jas

Ik heb het idee dat de knopen in Vietnam sowieso erg mooi zijn, helaas heb ik geen winkel kunnen vinden om ze zelf ook te kopen. Kijk maar eens naar de knopen die op het jasje zijn gezet (maatwerk, zo leuk!:P):

Bruine knoop

Grijs-zwarte knoop

Vietnam kent ook traditionele kleding, die vandaag de dag nog steeds gedragen wordt door vrouwen, met name bij door ambtenaren of bij speciale gelegenheden. Deze kleding heet ao dai [auw jaai]. In Hanoi kwamen we een hele groep jonge meiden tegen in deze ao dai. Mooi gezicht!

Hanoi- Temple of Literature- Ao dai

Ao dai heb je in allerlei verschillende soorten en maten, inclusief mode-modellen! In stoffenwinkels is er een aparte ruimte waar deze ao dai-stoffen hangen. Er zijn combinaties gemaakt voor de bovenlaag (soort tuniek) en de broek. De kleur van de broek is vaak een contrast met de kleur van de tuniek. Nadat je een setje gekozen hebt, word je met de stof naar een bevriende kleermaker gestuurd (adres wordt op een papiertje geschreven: ga daar maar heen:P). Daar worden je maten opgenomen en kun je de ao dai een paar dagen later ophalen. Wij waren er rond Vietnamees nieuwjaar, de tijd waarin iedereen nieuwe kleding wil. De kleermakers hadden het daardoor erg druk!


Ik heb gekozen voor twee modellen, allebei in een groene kleur. De lichtgroene heb ik als eerste laten maken. Dit model is wat nieuwer, met een grote hals.

Ao dai 1: detail

Aan de linkerkant, bij de mouw, kun je de rits zien. Deze rits sluit ongeveer ter hoogte van je taille. De broek zit hoog, tot net op de navel.

Ao dai 1: inclusief broek

Toen ik de ao dai voor het eerst aanhad, dacht ik: wow...klopt dit wel? De broek en tuniek zaten namelijk erg strak. Het bleek dat dat zo hoorde: hierdoor moet je wel rechtop zitten en staan, anders knelt het:P Wie mooi wil zijn, moet pijn lijden, zullen we maar zeggen.... ;) De kleermaakster had nog wel het advies om, als ik een tweede ao dai wilde hebben, langere stof voor de broek en tuniek te maken. Onder de broek hoor je namelijk minstens 5cm hoge hakken te dragen, waardoor de broek net niet op de grond komt. Mijn broek was eigenlijk te kort :P Daarom is de tweede ao dai inderdaad langer dan de eerste.

Het model is een klassiek model, met een kraagje. Deze kraag is heel stijf, volgens mij zit er 'iets' in, niet alleen stijfsel.

Ao dai 2: detail

Deze sluit niet met een rits, dan zou je hem niet aan kunnen doen. Hier zitten allemaal drukknoopjes (goed te zien aan de linkerkant). Vanaf de oksel zitten er afwisselend drukknoopjes en haakjes, totdat hij dicht zit ter hoogte van de taille. In de kraag zit ook een drukknoopje, die heb ik nu even dicht gedaan, anders bleef hij niet hangen op de kleerhanger. Die kan dus ook open om de tuniek aan te doen.

Ao dai 2: helemaal

We vinden het leuk om onze ervaringen, belevenissen en kennis over Vietnam met jullie te delen. Mocht je vragen hebben, stel ze dan gerust! Binnenkort komt er wel weer een Vietnamees gerecht op de blog. Heb je nog wensen...meld ook die :p


Groetjes,
Anne

Bereiden en wecken: groenten, bramengelei en vlierbessensiroop

Vorig jaar heb ik al veel rabarber, peertjes en rozenbotteljam ingemaakt, maar dit jaar wilde ik het wat groter aanpakken. Ook groenten moesten er aan geloven:p
Van mijn oma kreeg ik haar weckpotten, in ieder geval zo veel ik wilde ;) Ik besloot er zes mee te nemen, dat leek me in eerste instantie wel voldoende. Ook kreeg ik van haar de klemmen mee die bij de potten hoorden. Het zijn namelijk 'echte' weckpotten met losse deksels. Zij gebruikte 1 grote klem om het deksel op de pot vast te zetten. Ze gaf me nog de tip om tussen de klem en deksel een gevouwen stuk papier te doen, zodat de klem echt vast zat.
Maar....toen had ik de potten, maar geen weckketel! Een weckketel heb je nodig (nou ja..het is heel gemakkelijk) om te wecken: de ketel houdt het water waar de potten in staan op temperatuur. Uiteindelijk heb ik hele weckset online gekocht, bij Brouwmarkt. De levering was snel, alles was netjes ingepakt...prima service!
Toen was het zo ver. Ik kocht op de markt bloemkool (die is nu tenminste te betalen) en wortels. Thuis had ik nog bramen en...vlierbessen! Daarover later meer.

Het was wel wat werk: eerst de groenten schoonmaken, kort voorkoken, laten afkoelen. Ondertussen de weckketel (omdat ik hem voor het eerst gebruikte) uitkoken met water, daarna weer vullen met schoon water voor het wecken en op temperatuur brengen. Dan water koken voor in de potten met groenten. Vervolgens de potten vullen met bloemkool (schermen naar buiten) en wortels, overgieten met gekookt water. Oh ja, je moest de weckringen ook nog even uitkoken. Dan de uitgekookte weckringen op de pot leggen, deksel erop, afsluiten met een klem (en papier in mijn geval) en hup, in de weckketel. Gelukkig had ik daar een tang voor, want die potten zijn toch heet:p Vervolgens kun je uitrusten, want de potten moeten 1,5 uur op 90 graden Celsius wecken. Maar dan...als je ze uit de weckketel haalt...oh...wat is dat leuk! ;) De deksels zitten echt vast:p

weckketel en potten

De volgende dag maakte ik nog bramengelei:
Bramen koken, beetje stampen en vervolgens door de zeef/passer vite. Dan het sap wegen en een zelfde hoeveelheid suiker toevoegen (dus aan 500 gram sap voeg je 500 gram suiker toe). Breng aan de kook, laat rustig pruttelen en roer af en toe. Doe de jamproef: een druppel jam/gelei stolt op een koud bord. Nog niet klaar? Gewoon laten doorkoken.

Als de gelei of jam klaar is, giet je het in potten, schroefdeksel erop en direct omdraaien. Als de jam koud is, kun je de potten weer rechtop zetten. Klaar!
Je kun gelei/jam ook wecken: in een pot gieten, weckdeksel erop, vastzetten met klem(men) en 10 minuten wecken op 80 graden Celsius.

Op internet las ik over vlierbessen, dat die zo lekker zijn. Dat wist ik ook wel, want die limonade bij de Ikea...juist, die is ook van vlierbessen gemaakt.
Ik wist dat er in het bos vlakbij ons vlier staan, dus wij daar naar toe. Hing er geen enkele bes meer...alleen nog in de toppen:p Haha! Rovers waren ons voor geweest :p We liepen nog maar even door en jawel...daar was er nog 1 met bessen waar we wel bij konden. Uiteindelijk kwamen we thuis met een flinke zak vol bessen.

Hoe maak je dan vlierbessen siroop?
Ris de bessen van de takjes en zorg dat er geen enkele groene bes bij zit. Echt, je kunt er heel erg ziek van worden. Zelfs van 1! Kook de bessen 30 minuten met een beetje water. Haal de bessen dan door de passer-vite en weeg het sap. Voeg de helft van het gewicht aan suiker toe (voorbeeld: 500 gram sap? dan 250 gram suiker toevoegen) en breng het sap en suiker aan de kook. Als de suiker goed is opgelost, giet je de siroop in potten. Hetzelfde als de bramengelei: potten met schroefdeksel op de kop zetten, weckpotten 10 minuten wecken op 80 graden Celsius.

Zo heb ik mijn eerste voorraadje aangemaakt. Echt leuk! Toen ik mijn oma nog even belde om te mijn weckavonturen te vertellen, zei ze dat ze vroeger wel 140 potten had staan. Ik heb nog even te gaan... ;)

Bánh bò: meer tips voor de koeienkoek

Eerder plaatste ik al het recept voor een Vietnamees koekje: bánh bò, wat letterlijk 'koeienkoek' betekent. Ik heb het recept nog een aantal keer geprobeerd en heb hem nu helemaal onder de knie.

De laatste keer dat ik bánh bò maakte, gebruikte ik ook kleurstoffen en pandansmaak, zodat ze er echt uitzien (én smaken!) zoals ze in Vietnam veel verkocht worden:

Bánh bò

Ook heb ik ze gestoomd in vormpjes die ik in Vietnam gekocht heb. Ze zijn gemaakt van heel dun metaal en hebben allemaal andere vormen. Op de bodem staat ook nog een figuurtje, zoals een mooie bloem, een konijn of een krab.

Wil je ook bánh bò maken, gebruik dan het recept dat ik hier plaatste. Hoewel het recept best gemakkelijk is, kan er toch nog wel wat mis gaan. Daarom heb ik nog een aantal tips voor je.

Tips:

• Het eerste deel van het beslag moet je goed kneden tot je een bal kunt vormen. Deze bal voelt zwaar en vochtig aan. Die vochtigheid komt pas wanneer je een paar keer goed gekneed hebt.
• Maak deel 2, de siroop, ongeveer een uur voordat je het bij deel 1 gaat gieten. Hierdoor is de siroop niet te warm wanneer het bij deel 1 gegoten wordt, maar nog wel lauw. Een te hete siroop zorgt er voor dat de gist in deel 1 dood gaat, waardoor de koekjes niet rijzen. Een koude siroop activeert de gist niet, waardoor de koekjes ook niet rijzen.
• Wanneer je de siroop aan de bal (deel 1) hebt toegevoegd, moet je het beslag minimaal een half uur laten rusten. Hierdoor krijgt de gist de kans om te groeien, zodat de koekjes rijzen. 
• Wil je verschillende kleurtjes of smaken toevoegen aan het beslag? Verdeel het beslag dan vlak voor het stomen over verschillende kommen en voeg dan de kleurtjes of smaken toe.

Verse lasagnebladeren: hoe doe je dat?

Verse pasta vind ik heerlijk. In de winkel zijn verse lasagnebladeren alleen best duur, maar gelukkig kun je ze heel gemakkelijk zelf maken! Ik heb vorig jaar een pastamachine gekocht en ben er erg blij mee: hij werkt heel gemakkelijk en de pasta is heerlijk... Je kunt er niet alleen de lasagnebladeren mee maken, maar ook spaghetti en linguini. Ook ravioli kan, maar dan moet je natuurlijk wel zelf een beetje handig zijn met de vulling. Dat is, voor mij, een project voor later:p

Lasagne met verse lasagnebladen

Let op: de foto's zijn van een keer dat ik pasta maakte voor 5 personen. De hoeveelheden in het recept zijn maar voor 2!

Wat heb je nodig voor verse pasta, 2 personen:
200 gram bloem
2 eieren

Wat moet je doen:
Maak een kuiltje in het midden van de bloem. Breek 1 ei boven het bloem en meng tot het ei is opgenomen door de bloem. Breek dan het laatste ei en meng weer goed. Blijf goed kneden, tot het een egaal deeg wordt. Het lijkt eerst of dat het nooit gaat worden, maar houd hoop! :p
Als het echt te droog blijft, voeg dan een drupje water toe. Blijft het aan je handen plakken? Voeg dan een lepetje bloem toe. Voeg hele kleine hoeveelheden toe: het wordt snel te veel.

Het deeg is klaar

Heb je een mooi deeg gekneed dat niet aan je handen plakt? Verdeel het dan in kleine stukken. Ik maakte er 8 stukjes van.

Haal het deeg door de grootste stand van de pastamachine, zo'n 5 keer.

Dan een standje kleiner, weer 5 keer er door etc., totdat het deeg voor jou de gewenste dikte heeft. Voor lasagnebladeren ga ik altijd door tot de kleinste stand, anders heb je zo'n dikke plak pasta in de lasagne.
Voor de lasagnebladeren ben je nu klaar, voor spaghetti enzo moet je hem nu nog snijden in dunne reepjes: dat kan ook op de pastamachine.
Leg de dunne lasagnebladen te drogen op een plastic werkblad tot je alle bladen klaar hebt.

Ik gebruik een droogrek, dat werkt ook prima! Wel af en toe de bladen omdraaien, anders blijven ze te veel in een hoek zitten. Zorg ervoor dat de bladen elkaar absoluut niet raken, dan krijg je ze niet meer van elkaar af!

Verwerk de pasta nu in je gerecht. Denk er wel aan dat verse pasta veel sneller klaar is dan gedroogde! Gekookte pasta maken duurt ongeveer 5 minuten, lasagne in de oven ongeveer 30 minuten.